Quạt lồng sóc là bộ phận tích tụ bụi bẩn nhiều nhất, gây giảm gió, mùi hôi và phát tán vi khuẩn nếu không được vệ sinh đúng cách. Để làm sạch triệt để, bạn cần biết cách tháo cánh quạt máy lạnh vì thao tác này khá phức tạp và đòi hỏi hiểu rõ cấu tạo trục mô tơ. Với hướng dẫn 8 bước chuẩn kỹ thuật từ Điện lạnh Limosa, bạn có thể tháo và vệ sinh quạt lồng sóc an toàn. Nắm vững kỹ năng này giúp máy hoạt động êm, sạch sâu và bền bỉ hơn.
Trước khi bắt đầu các bước tháo quạt lồng sóc, việc chuẩn bị dụng cụ và đảm bảo an toàn là bắt buộc. Đây là bước nền tảng cho cách tháo cánh quạt máy lạnh chuyên nghiệp.
An toàn điện và dụng cụ phù hợp sẽ đảm bảo quá trình tháo lắp diễn ra suôn sẻ và không gây hư hỏng thiết bị.
1.1. Dụng cụ Chuyên biệt cho Thao tác Tháo Quạt
Tháo quạt lồng sóc cần những dụng cụ chính xác hơn so với việc tháo vỏ thông thường.
Tua vít 4 cạnh (Phillips Head) và Tua vít dẹt: Cần thiết để tháo vỏ và ốc vít cố định quạt.
Cờ lê hoặc Mỏ lết nhỏ (Size 8-10): Dùng để tháo ốc cố định trục quạt vào mô tơ (nếu có).
Kìm hoặc Nhíp: Dùng để tháo các đầu Jack cắm điện và dây cảm biến nhỏ.
Thang chữ A và Khăn mềm: Dùng để đảm bảo vị trí làm việc ổn định và bảo vệ các linh kiện đã tháo ra.
1.2. Quy tắc An toàn Điện và Vị trí làm việc
Không tuân thủ quy tắc an toàn có thể gây nguy hiểm cho người thực hiện và máy lạnh.
Ngắt nguồn Điện Hoàn toàn (Bắt buộc): Luôn ngắt cầu dao (Aptomat) cấp nguồn cho máy lạnh. Đợi ít nhất 5 phút để điện tích trong tụ điện xả hết, tránh nguy cơ giật điện khi thao tác tại khu vực mạch điện.
Che chắn Bo mạch: Sau khi tháo vỏ, sử dụng bọc nilon hoặc túi chống thấm để che kín toàn bộ hộp bo mạch và dây điện, tránh nước và bụi bẩn làm hỏng các mạch điện tử.
Làm việc Cẩn thận: Do thao tác tháo quạt lồng sóc yêu cầu phải tháo rất nhiều ốc và chốt nhựa, cần làm việc tỉ mỉ, đánh dấu vị trí các ốc vít để tránh lắp sai khi hoàn tất.
2. Bước 1 – 3: Tháo Vỏ nhựa Dàn lạnh (Mặt nạ) và Khối Băng đồng
Đây là bước chuẩn bị đầu tiên, cần phải tháo rời toàn bộ vỏ nhựa để quạt lồng sóc và mô tơ được lộ ra. Đây là bước không thể thiếu trong cách tháo cánh quạt máy lạnh.
Việc tháo vỏ nhựa cần được thực hiện chính xác theo quy trình đã đề cập để tránh làm gãy chốt.
2.1. Bước 1: Tháo Rời Toàn bộ Vỏ nhựa và Cánh đảo gió
Thực hiện tháo vỏ nhựa tương tự như quy trình vệ sinh chuyên sâu.
Tháo Cánh gió: Tháo cánh đảo gió (van gió) và các nắp đậy mặt nạ.
Tháo Ốc vít và Chốt ngầm: Tháo tất cả các ốc vít cố định vỏ nhựa (thường nằm dưới lưới lọc và nắp bo mạch).
Tách Mặt nạ: Nhẹ nhàng tháo mặt nạ ngoài ra, lưu ý ngắt kết nối các dây tín hiệu (dây LED) nếu có.
2.2. Bước 2: Tháo Cảm biến và Dây Điện
Dây điện và các cảm biến thường được cố định gần quạt, cần tháo rời để lấy quạt ra.
Tháo Mô tơ Đảo gió: Mô tơ đảo gió thường nằm ở góc bên trái hoặc bên phải, cần tháo 1 hoặc 2 ốc vít cố định và rút Jack cắm điện của mô tơ ra.
Ngắt Cảm biến: Tháo nhẹ nhàng các cảm biến nhiệt độ (cảm biến phòng và cảm biến đồng) ra khỏi vị trí gắn trên dàn lạnh.
Để có không gian rút quạt lồng sóc ra, cần phải nhấc dàn lạnh ra khỏi khối nhựa giữ.
Vị trí Ốc: Dàn lạnh được cố định vào khung nhựa bằng các ốc vít (thường là 2-3 ốc). Tháo các ốc vít này ra.
Nhấc Dàn lạnh: Nhẹ nhàng nhấc khối băng đồng (Dàn lạnh) lên khỏi khay nhựa một chút. Mục đích là tạo khe hở đủ lớn để quạt lồng sóc có thể trượt ra ngoài. Lưu ý: Không uốn cong hoặc làm gãy các lá tản nhiệt.
3. Bước 4 – 5: Tháo Mô tơ Quạt Lồng sóc
Mô tơ quạt là bộ phận giữ cánh quạt lồng sóc, cần được tháo rời hoặc nới lỏng trước khi rút quạt. Đây là bước khó khăn nhất trong cách tháo cánh quạt máy lạnh.
Tùy thuộc vào thiết kế (Mô tơ nằm bên trái hay bên phải), thao tác sẽ khác nhau.
3.1. Bước 4: Xử lý Hộp Điện và Rút Jack Mô tơ
Tháo mô tơ đòi hỏi phải ngắt kết nối điện tử an toàn.
Mở Hộp Điện: Tháo nắp hộp điện (thường nằm ở phía mô tơ).
Ngắt Jack cắm: Rút Jack cắm điện của mô tơ quạt lồng sóc ra khỏi bo mạch. Lưu ý vị trí của từng Jack cắm để lắp lại đúng.
Tháo Dây Cáp: Tháo cáp điện của mô tơ khỏi các kẹp nhựa cố định.
3.2. Bước 5: Tháo Mô tơ Khỏi Trục và Khung
Mô tơ thường được cố định bằng 2 đến 3 ốc vít vào khung nhựa.
Vị trí Ốc Cố định Mô tơ: Dùng tua vít tháo 2-3 ốc vít giữ mô tơ quạt vào khung nhựa.
Nhấc Mô tơ: Nhẹ nhàng nhấc mô tơ ra khỏi vị trí. Lưu ý: Khi mô tơ rời khỏi khung, trục mô tơ vẫn gắn vào cánh quạt lồng sóc. Mục đích của việc tháo mô tơ là để mô tơ có thể di chuyển, tạo điều kiện cho việc tháo cánh quạt ở bước sau.
Trường hợp Mô tơ nằm ẩn: Ở một số dòng máy, mô tơ nằm sâu bên trong. Lúc này, bạn chỉ cần nới lỏng các ốc vít cố định mô tơ thay vì tháo hẳn, để trục mô tơ có thể di chuyển được.
Đây là thao tác quyết định trong cách tháo cánh quạt máy lạnh. Ốc cố định trục thường là ốc nhỏ và rất chặt.
Ốc cố định trục quạt vào mô tơ là một chi tiết cực kỳ quan trọng và dễ bị làm hỏng nếu không có dụng cụ chuyên dụng.
4.1. Bước 6: Xác định và Tháo Ốc Vít Cố định Trục
Ốc vít cố định trục thường nằm ẩn sâu bên trong trục quạt lồng sóc, gần mô tơ.
Vị trí Ốc: Sử dụng đèn pin soi vào khu vực trục quạt lồng sóc (phần kim loại tiếp xúc với mô tơ). Bạn sẽ thấy một ốc vít nhỏ (thường là ốc lục giác) cố định quạt vào trục mô tơ.
Thao tác Tháo Ốc: Dùng tua vít hoặc cờ lê/mỏ lết phù hợp (thường là size 8 hoặc 10) để nới lỏng hoặc tháo hẳn ốc vít này. Đây là bước quan trọng nhất của cách tháo cánh quạt máy lạnh.
Mẹo Khắc phục Ốc Rỉ sét: Nếu ốc bị rỉ sét, sử dụng chất chống rỉ sét chuyên dụng hoặc vỗ nhẹ vào đầu ốc để làm lỏng. Tuyệt đối không cố gắng xoay mạnh khi ốc chưa lỏng, vì có thể làm trờn đầu ốc.
4.2. Bước 7: Rút Cánh quạt Lồng sóc ra ngoài
Sau khi ốc vít đã được tháo, cánh quạt lồng sóc đã được giải phóng khỏi trục mô tơ.
Kỹ thuật Rút: Nâng nhẹ dàn lạnh lên (như ở bước 2.3) để tạo khe hở. Nhẹ nhàng kéo cánh quạt lồng sóc ra khỏi thân máy theo phương ngang.
Tránh Ma sát: Kéo quạt từ từ, tránh để quạt ma sát mạnh vào các lá tản nhiệt của dàn lạnh (có thể làm cong lá tản nhiệt) hoặc ma sát vào thành nhựa.
Hoàn tất: Khi quạt lồng sóc được rút ra ngoài, toàn bộ quạt đã được tháo rời và sẵn sàng cho việc vệ sinh triệt để.
5. Quy trình Lắp lại và Kiểm tra Hoàn tất
Việc lắp lại cánh quạt lồng sóc cũng quan trọng không kém việc tháo ra, phải đảm bảo các bộ phận được lắp đúng vị trí và khớp nối.
Lắp lại đúng kỹ thuật sẽ đảm bảo máy hoạt động êm ái, không rung lắc và làm lạnh hiệu quả.
5.1. Vệ sinh và Lắp đặt Quạt Lồng sóc Trở lại
Đảm bảo cánh quạt hoàn toàn khô ráo trước khi lắp vào.
Vệ sinh và Sấy khô: Rửa sạch quạt lồng sóc bằng nước và chất tẩy rửa chuyên dụng, sau đó để quạt khô hoàn toàn (hoặc dùng khăn mềm lau khô).
Lắp Quạt: Nhẹ nhàng trượt cánh quạt lồng sóc trở lại vị trí cũ bên trong dàn lạnh.
Cố định Ốc Trục: Đảm bảo trục quạt khớp hoàn toàn với trục mô tơ. Siết chặt ốc vít cố định trục quạt (ốc lục giác) lại. Nếu ốc không được siết chặt, quạt sẽ bị lệch tâm và rung lắc khi chạy.
5.2. Lắp đặt Các Bộ phận và Kiểm tra
Lắp lại các bộ phận theo trình tự ngược lại của quy trình tháo ra.
Lắp Mô tơ và Dây điện: Lắp mô tơ trở lại khung, siết chặt ốc cố định mô tơ. Cắm lại tất cả các Jack cắm điện và cảm biến.
Lắp Dàn lạnh: Đặt dàn lạnh trở lại vị trí ban đầu và siết ốc cố định khối băng đồng.
Lắp Vỏ nhựa: Lắp lại các ốc vít và chốt nhựa của vỏ máy.
Kiểm tra Chạy thử: Bật nguồn điện, cho máy chạy thử ở tốc độ quạt cao nhất. Kiểm tra xem máy có phát ra tiếng ồn lạ, tiếng rung lắc hay không. Nếu quạt chạy êm và không có tiếng cọ xát, quy trình cách tháo cánh quạt máy lạnh đã thành công.
6. Những câu hỏi thường gặp về Cách tháo cánh quạt máy lạnh
Phần này sẽ giải đáp các thắc mắc thường gặp, giúp người dùng an tâm hơn khi thực hiện công việc bảo trì phức tạp này.
Tại sao tôi không thể rút được cánh quạt lồng sóc ra sau khi đã tháo ốc trục?
Có hai lý do chính: 1) Bạn chưa tháo hoặc nới lỏng mô tơ quạt, khiến trục mô tơ vẫn giữ chặt quạt. 2) Dàn lạnh (khối băng đồng) chưa được nhấc lên/nới lỏng, khiến quạt bị kẹt vào khay nhựa dưới. Bạn cần thực hiện đủ các bước của cách tháo cánh quạt máy lạnh đã nêu.
Tôi có thể vệ sinh quạt lồng sóc mà không cần tháo ra được không?
Bạn có thể vệ sinh sơ qua bằng cách xịt nước. Tuy nhiên, nếu quạt đã bám bẩn lâu ngày, chỉ có cách tháo cánh quạt máy lạnh ra ngoài mới có thể loại bỏ hoàn toàn nấm mốc và lớp nhớt đen bám sâu bên trong các cánh quạt, đảm bảo không còn mùi hôi và gió ra mạnh mẽ.
Làm cách nào để tránh làm cong lá tản nhiệt khi tháo quạt?
Khi nhấc dàn lạnh lên và kéo quạt ra, hãy làm thật nhẹ nhàng và từ từ. Sử dụng một tấm bìa mỏng để che chắn các lá tản nhiệt trong khi kéo quạt lồng sóc ra ngoài. Lá tản nhiệt rất mỏng và dễ bị cong.
Nếu tôi làm hỏng mô tơ quạt khi tháo thì sao?
Mô tơ quạt rất hiếm khi hỏng do thao tác tháo lắp, trừ khi bạn làm đứt dây điện hoặc làm cong trục quay. Nếu mô tơ bị hỏng, chi phí thay thế có thể khá cao. Do đó, nếu không tự tin vào cách tháo cánh quạt máy lạnh, hãy gọi dịch vụ chuyên nghiệp.
Nếu quạt bị rung khi lắp lại phải làm thế nào?
Quạt bị rung khi lắp lại là do: 1) Bạn chưa siết chặt ốc cố định trục quạt vào mô tơ (phổ biến nhất). 2) Quạt lồng sóc bị lệch tâm, cần phải điều chỉnh lại vị trí để quạt nằm cân bằng giữa trục quay.
Nắm vững cách tháo cánh quạt máy lạnh giúp việc vệ sinh trở nên hiệu quả hơn, loại bỏ bụi bẩn và mùi hôi bám sâu trong dàn lạnh. Hãy luôn ngắt nguồn điện, chuẩn bị đúng dụng cụ và thao tác cẩn thận theo quy trình để tránh hư hỏng trục quạt. Nếu việc tự thực hiện gây khó khăn hoặc không đảm bảo an toàn, bạn có thể liên hệ Điện lạnh Limosađể được hỗ trợ nhanh chóng và chuẩn kỹ thuật. Gọi ngay HOTLINE 0342 273 135 để được vệ sinh, tháo lắp và xử lý triệt để, giúp máy lạnh hoạt động êm và sạch như mới!
Tôi là Võ Văn Hiếu – CEO của Trung tâm Điện lạnh Limosa với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực sửa chữa, bảo trì điện lạnh. Tôi luôn đặt sự tận tâm và chất lượng lên hàng đầu trong mọi dịch vụ mà Điện Lạnh Limosa cung cấp. Với niềm đam mê sâu sắc với ngành điện lạnh, tôi mong muốn chia sẻ những kiến thức thực tiễn, kinh nghiệm chuyên môn để giúp người dùng hiểu đúng, sử dụng hiệu quả và an toàn các thiết bị điện lạnh trong gia đình.
